Tijdens de jeugdjaren van Armand en Erwin thuis regeert de ouwe stempel. Met de fiets ‘kraoje-busjke’ op naar de kleuterschool. Tussen de middag overblijven bij juffrouw Maria van de Berg.

“Op de basisschol fietste je tussen de middag naar huis. Om ‘noon’ te eten”, herinnert Erwin zich. Net zoals de koeien op straat. “In Liebik leepe de keu op sjtraot”. Iedereen hier had koeien, die ze naar de wei brachten en terug haalde voor te melken in de stal. Voor mij een onuitwisbaar beeld van toen. Bij ons thuis hadden we de ‘hoeswei’, pal aan de boerderij.”

HANDEN UIT DE MOUWEN

Armand en Erwin groeien op een gemengd boerenbedrijf. Aanpakken dus, volgens Armand:  “Iedereen had zijn taken. Erwin binnen het veebedrijf, melken van de koeien etc. Ik binnen de fruitteelt, de hoogstam- en laagstambomen, appel, peer en morellen.

De morellentijd was een geweldige periode.  Vanaf 7 uur ’s morgens gingen we met een man of 10, jong en oud, plukken. Er was een soort van ‘competitie’ onderling, m.b.t. de hoogste plukprestatie want de verloning ging per kilo.

De broers zien het boerenbedrijf door de jaren heen veranderen. “Voor de superheffing hielden we nog 20 koeien. Vandaag de dag gespecialiseerd naar intensieve fruitteelt. Tegenwoordig zijn hoogstambomen een gesubsidieerde toeristische trekpleister zonder verdere fruitteeltfunctie. We moeten concurreren tegen de massa en zonder arbeidsmigranten kan ik sluiten. De jeugd kiest voor werk bij de Plus in plaats van in de pluk. De grote statige hoeveboerderijen van toen krijgen een andere functie. Er zijn nog maar enkele agrarische bedrijven actief.

HOEVEFEESTEN

Libeek is vermaard om haar Hoevefeesten. Jolanda veert op. “Als meisje uit Banholt was ik er nog nooit geweest. Wel over gehoord van de zuster van mijn oma. En laat uitgerekend ons (redactie: ze wijst op Erwin) tijdens de Hoevefeesten elkaar in de onecht verbinden. Één jaar voor ons échte huwelijk. Heel de familie van beide kanten liep verkleed als toen mee. Samen met oude auto’s en tractoren, paters en verenigingen. Een onvergetelijke dag met prachtig weer. Geweldig.”

Erwin mijmert: “Jammer dat de Hoevefeesten oude stijl er niet meer zijn. Toen nog een driedaags kermisfeest. Het jaarlijkse hoogtepunt. Maar door de cafébrand van oud op nieuw in Volendam, zijn landelijk alle brandveiligheidsvoorschriften verstrengd. Met als gevolg dat de oorspronkelijke charme van de Hoevefeesten afkalfde.”

Het drietal spreekt unaniem hun bezorgdheid uit over het vervagen van tradities. “We moeten zuinig zijn op onze ‘Broonk’. We hebben weliswaar nog een schitterende Jonkheid, en tal van andere verenigingen maar waar we vroeger met 30 communicantjes waren zijn het er vandaag de dag tussen de 5 – 10, dat zegt toch genoeg. De grootste uitdaging voor vandaag en morgen is om ons verenigingsleven in stand te houden. School en kerk zijn daarin een belangrijke factor.

HUUSKESBOOM

Armand benadrukt dat ze zeker niet zitten vastgeroest in het verleden. Hij koestert de sporen uit het verleden, zoals Huuskesboom. Een markante plek met een bijzondere betekenis. “m’n vader (en wij ook) kwam er zowat dagelijks langs, als hij naar de fruitaanplant ging.

De imposante boom markeert de huidige grens tussen België en Nederland. En wordt bezongen in het volkslied van ‘Segietere’ en stond op het doodsprentje van ‘pap’.”

Het Libeek van nu vergrijst en ‘verhollandst’. “Het hele jaar passeren vakantieverkeer en toertochten door Libeek. Logisch want met meer dan 7 (boerderij)campings en/of vakantie huizen in een staal van 1 km, is er veel toerisme. Ze verkijken zich soms op de smalle wegen en kunnen zich moeilijk naar die situatie voegen.

KADER: PLUKROBOTS

Terug naar de tijd zoals het was? Armand schudt van ‘nee’. “Boeren van toen zijn vaak van een breed gemengd boerenbedrijf gegroeid naar agrarische specialisten. Handwerk is geautomatiseerd. Waar je vroeger moest ‘sjravele’ in de boomgaard met houten kisten van zo’n 20kg die je diverse malen in de hand had gehad, voordat hij op veiling werd aangeboden, nemen nu machine’s en automatisering wat werk en tijd uit handen. Of er in de toekomst plukrobots komen? Wie weet, dat hou je toch niet tegen…”